کاغذ، مادهای مصنوعی است که از مواد گوناگونی به دست میآید. اصلیترین ماده تولید کننده کاغد، چوب است اما کاغذ را میتوان از مواد دیگری همچون پنبه، نیشکر و… نیز ساخت. در این مقاله، فرآیند تولید کاغذ رو در شرکتهای کاغذ سازی در تهران بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
تاریخچه کاغذ سازی
اولین کاغذ، توسط مصریان باستان ساخته شد که پاپیروس نام داشت و از نی ساخته شده بود. بعدها کاغذ در کشور چین توسط یکی از مقامات دربار چینی به نام چای لون در قرن دوم میلادی ساخته شد. کاغذ ساخته شده توسط چای لون از موادی مانند پوست درخت و تور ماهی قدیمی درست میشد.
دانش کاغذ سازی در اواخر قرن هشتم هجری قمری در جهان اسلام شناخته شد.
صنعت کاغذسازی سرانجام به سمت غرب حرکت کرد. اولین کارخانه کاغذ سازی اروپایی در جاتیوا، در استان والنسیا، اسپانیا، در حدود سال۱۱۵۰ ساخته شد. همچنین در پایان قرن پانزدهم، کارخانههای تولید کاغذ در ایتالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان وجود داشتند. در نهایت صنعت کاغذ سازی در سراسر اروپا در پایان قرن شانزدهم منتشر شد.
در ابتدا، کاغذ به صورت دستی به صورت تک ورق ساخته میشد. تا اینکه در سال ۱۷۹۹ دستگاه کاغذسازی توسط لویی رابرت در فرانسه اختراع شد.
تولید کاغذ
در کارخانههای کاغذ سازی در تهران ، اولین مرحله در فرآیند تولید کاغذ معمولی، تولید خمیر از تراشه چوب است. چوبهای نرم، مانند صنوبر و کاج، با الیاف باریک، قوی و کشسان، رایجترین گونههای مورد استفاده در صنعت کاغذ سازی هستند. خمیر کاغذ ماده اولیه کاغذ است که آن را میتوان با دو روش شیمیایی و مکانیکی ساخت.
خمیرسازی مکانیکی را میتوان به دو زیر گروه طبقهبندی کرد: خمیر کاغذ آسیاب شده و خمیر کاغذ ترمو مکانیکی که برخلاف خمیر کاغذ شیمیایی، لیگنین را از الیاف حذف نمیکند. در هر دو روش، تراشهها به سادگی وارد یک پالایشگاه میشوند تا متلاشی شده و مواد به بستههای فیبر تبدیل شوند.
مراحل ساخت کاغذ در کارخانههای کاغذ سازی در تهران
فرآیند تولید خمیر
کاغذ برای بازیافت با آب فرآوری شده مخلوط میشود. سپس در یک محفظه غول پیکر از جنس استیل ضد زنگ به نام پالپر، همزده میشود تا یک سوسپانسیون الیافی ساخته شود. ناخالصیها با استفاده از یک سری صفحه نمایش حذف میشوند، تا این اطمینان حاصل شود که کاغذ تولید شده از کیفیت خوبی برخوردار باشد.
رقیق کردن الیاف کاغذ
ماشینهای کاغذ سازی، آب را از محلول فیبر حذف میکنند. در شروع فرآیند کاغذسازی، محلول تقریباً از ۱٪ فیبر و ۹۹٪ آب تشکیل شده است. رقیق کردن الیاف کاغذ از این طریق این امکان را میدهد تا کاغذ نازک و یکنواختی ساخته شود.
بخش سیم
در انتهای مرطوب دستگاه کاغذسازی، هدباکسی قرار دارد که میزان یکنواختی از آب را پخش میکند.
در زیر سیم، فویلها (مخفف هیدروفویل) آب را حذف میکنند و یکنواختی الیاف را بهبود میبخشند و اطمینان حاصل میکنند که الیاف در یک حصیر محکم به هم بافته میشوند.
سیم از روی جعبههای مکشی عبور میکند تا آب آن با استفاده از جاروبرقی خارج شود و یک تشک نرم از خمیر باقی بماند. این خمیر همان ورق کاغذ را تشکیل میدهد که به عنوان تار کاغذ نیز شناخته میشود. در این حالت سیم، ۳۰-۴۰ متر را طی کرده است. در چند ثانیه بعد از آن، محتوای آب به ۷۵-۸۰٪ کاهش میابد و ورق درخشش مرطوب خود را از دست میدهد.
بخش پرس
مرحله بعدی تولید کاغذ در صنعت کاغذ سازی در تهران ، حذف آب است. این مرحله شامل گذراندن تار کاغذ از میان یک سری غلتکهای نیپ است که آب را از خمیر کاغذ خارج میکند. همچنین این فشار الیاف را فشرده میکند تا در هم تنیده شوند و یک صفحه متراکم و صاف را تشکیل دهند. در این مرحله میزان آب بین ۴۵ تا ۵۵ درصد کاهش میابد.
خشک کردن کاغذ
اکنون تار کاغذ از طریق فضای بسته ای که حاوی تعدادی سیلندر خشک کن گرم شده با بخار است حرکت میکند. آنها با استفاده از گرمای بخار تا دمای ۱۳۰ درجه سانتیگراد گرم می شوند تا اطمینان حاصل شود که کاغذ اکنون ۸۰ تا ۸۵ درصد خشک شده است.
اکنون محلول اندازه گیری مرطوب روی کاغذ اعمال می شود تا یک لایه نازک نشاسته به سطح اضافه شود. نشاسته به سفتی و چسبندگی الیاف درون ورق کاغذ کمک می کند.
پس از اعمال اندازه، کاغذ از مجموعه دیگری از سیلندرهای خشک کن گرم شده عبور می کند. در مجموع، تار کاغذ ممکن است ۴۰۰ متر از انتهای خشک عبور کند. در این فرآیند، تقریباً ۹۳ درصد از آب خود را از دست خواهد داد.
تکمیل کاغذ
برای اینکه کاغذ به یک سطح صاف و براق تبدیل شود و برای چاپ بهینه شود، از میان مجموعهای از غلتکهای صاف، که میتوانند سخت یا نرم باشند، عبور میکنند. با این کار کاغذ فشرده شده و یک صفحه صاف روی سطح کاغذ نقش میبندند.
کنترل کیفیت در زمان واقعی
در کارخانههای کاغذ سازی در تهران ، تولید کاغذ با کیفیت بالا به حفظ کنترل بسیار خوب به متغیرهای فرآیند تولید بستگی دارد. ورق کاغذ اکنون توسط یک دستگاه اندازهگیری خودکار بازرسی میشود تا عیوب آن شناسایی شود.
کاغذ سازی در ایران
آنچه از مدارک و مستندات تاریخى برمىآید، کاغذ سازی در ایران از قرن هفتم هجری شکل گرفت و گسترش یافته است. کاغذ سازی در تهران به صورت مدرن از سال ۱۳۱۳ با تاسیس کارخانه مقوا سازی شکل گرفت که با استفاده از کاغذهای باطله اقدام به تولید کاغذ کردند.
سر انجام در سال ۱۳۲۶ هجرى شمسى یک شرکت کاغذ سازی در تهران با سرمایه گذاری «حسن على حکمت»، «دکتر صلحدست» و «ژرژ عیسانیان» تاسیس شد.
مواد اولیه تولید کاغذ آن، سازمانهای دولتی و ادارات بودند. اما بعد از صنعت ملی شدن نفت کار این شرکت تمام شد و تلاشهای این سرمایه گذاران بینتیجه ماند. بعد از ملی شدن نفت، کارخانههای تولید کاغذ دیگری شروع به کار کردند که اولین کارخانه کاغذ سازی در شهر هفت تپه خوزستان تاسیس شد.